Czym jest złamanie zmęczeniowe?
Złamanie przeciążeniowe bywa na początku niezauważalne, nawet podczas badań lekarskich. W związku z tym jego objawy są często ignorowane i leczenie podejmowane jest dopiero w zaawansowanym stadium. Co należy wiedzieć o złamaniu przeciążeniowym i kto jest na nie narażony?
Przeciążenia
Złamanie przeciążeniowe, zwane również złamaniem zmęczeniowym, to wynik kumulowania się mikrourazów w obrębie kości. Mikrourazy w tkankach organizmu powstają zawsze po intensywniejszym treningu, jednak jeżeli osoba uprawiająca sport dba o zachowanie odpowiedniego okresu na regenerację, ciało zdąży się odbudować przed kolejnym wysiłkiem fizycznym. Jeżeli natomiast czas przeznaczony na odpoczynek jest zbyt krótki, wtedy mikrourazy się pogłębiają i mogą z czasem doprowadzić do złamania przeciążeniowego.
Kto jest narażony?
Na powstanie złamania zmęczeniowego narażone są osoby, które uprawiają regularnie kilka sportów jednocześnie, a każdy z tych sportów obciąża podobne rejony tkanek. I tak, jeśli dana osoba jednocześnie biega na dłuższe dystanse oraz gra w piłkę nożną, ryzyko wystąpienia złamania przeciążeniowego wzrasta. Złamanie takie może również wystąpić wtedy, gdy trening jest źle ułożony – ilość czasu poświęconego na odpoczynek jest zbyt krótka w stosunku do intensywności wysiłku albo obciążenie treningowe jest zwiększane skokowo zamiast metodą małych kroków.
Do kolejnych czynników ryzyka należą otyłość i nieprawidłowa dieta. Na złamanie zmęczeniowe narażone są także osoby wykonujące wielogodzinną pracę stojącą, a ponadto – ryzyko wystąpienia dolegliwości jest kilkanaście razy większe u kobiet niż u mężczyzn.
Dużą rolę odgrywa również obuwie, które powinno być dostosowane do uprawianego sportu. W przypadku biegaczy powinno absorbować wstrząsy, natomiast przy treningu siłowym buty powinny mieć jak najcieńszą podeszwę – pomaga to zachować odpowiednią technikę ćwiczeń, zmniejszając tym samym ryzyko wszystkich urazów.
Objawy i leczenie
Złamanie przeciążeniowe objawia się przede wszystkim bólem. W początkowej fazie występuje on bezpośrednio po wysiłku fizycznym, następnie również w trakcie ćwiczeń oraz przy wykonywaniu zwykłych czynności. W końcu w okolicach złamania pojawia się wyczuwalne zgrubienie. Warto zaznaczyć, że do złamania zmęczeniowego dochodzi najczęściej w obrębie kości piszczelowej bądź kości niżej ulokowanych.
We wczesnej fazie złamania może być ono trudne do wykrycia w trakcie badań lekarskich, gdyż jest niewielkie i przez to bardzo słabo widoczne. Natomiast gdy już dojdzie do jego zdiagnozowania – w leczeniu wykorzystywane są standardowe metody, polegające głównie na odciążeniu kończyny, dzięki czemu ma ona możliwość zagojenia się. Leczenie operacyjne jest wskazane tylko wtedy, gdy odłamki kostne uległy przemieszczeniu. Oprócz tego stosowana jest rehabilitacja, podobnie jak w przypadku zwykłego złamania.
