Jak uniknąć wścieklizny?
Na wściekliznę co roku umiera kilkadziesiąt tysięcy osób. I choć zagrożenie występuje głównie w strefie tropikalnej, jednak i w Polsce zdarzają się niekiedy przypadki zachorowania. Oto, czym charakteryzuje się ta choroba.
Od zwierząt
Wścieklizną możemy zarazić się od zwierząt. Głównymi nosicielami są psy, koty, lisy i nietoperze. I choć w Polsce obowiązuje nakaz szczepień tych pierwszych, to jednak niektórzy właściciele mogą ignorować prawo lub zwyczajnie o tym zapomnieć. Stąd nie możemy być pewni, że kontakt z psem nie spowoduje zakażenia organizmu. Ponadto, nie ma obowiązku szczepienia kotów, a nie sposób uodpornić na chorobę całej populacji dziko żyjących lisów czy nietoperzy. Dlatego też należy zachować ostrożność podczas styczności ze zwierzętami i zwracać uwagę na ich niepokojące zachowania.
Nie tylko ugryzienie
Do zakażenia może dojść podczas ugryzienia przez chorego osobnika. Warto jednak zauważyć, że nie jest to jedyna metoda zarażenia się wirusem. Aby doszło do zainfekowania, wystarczy, że zwierzę poliże ranę lub zadrapanie na naszej skórze. A wtedy, jeżeli osobnik jest chory, wirus przedostaje się do naszego organizmu i rozpoczyna wędrówkę do mózgu oraz rdzenia kręgowego.
Wirus neurotypowy
Wirus wścieklizny jest wirusem neurotypowym, co oznacza, że rozwija się w układzie nerwowym. Szczególnie szybko dzieje się to, gdy dotrze już do mózgu i rdzenia kręgowego. Droga ta zajmuje zazwyczaj kilka tygodni, zależnie od tego, którędy przedostał się do organizmu, a w tym czasie nie występują objawy chorobowe.
Objawy
Gdy wędrówka do mózgu i rdzenia kręgowego zostanie zakończona, pojawiają się objawy. Człowiekowi zaczyna dokuczać pieczenie i mrowienie w miejscu, w którym wirus dostał się do organizmu, nawet jeżeli rana się już zagoiła. Następnie pojawia się promieniujący ból. Ponadto, chory czuje się ogólnie źle, może mieć gorączkę, często niezbyt wysoką oraz zaburzenia świadomości. Może cierpieć na bezsenność oraz być pobudzonym, albo wręcz przeciwnie – dokuczać może nadmierna senność. Charakterystyczny jest wodowstręt: podczas picia wody mimowolnie kurczą się mięśnie oddechowe, przepona, mięśnie gardła.
Warto zaznaczyć, że w niektórych przypadkach mogą nie pojawić się objawy takie, jak wodowstręt. Wtedy zazwyczaj dochodzi do stopniowego osłabienia i porażenia mięśni, poczynając od tej części ciała, którą wirus dostał się do organizmu.
Leczenie
Choroba jest nieuleczalna, jeżeli pojawiły się już objawy. Chory umiera w ciągu kilku dni od ich wystąpienia (trwa to nieco dłużej, jeżeli symptomem jest tylko osłabienie i porażenie mięśni).
Wyleczenie możliwe jest tylko w przypadku niezwłocznej interwencji lekarskiej po kontakcie ze zwierzęciem. A więc jeżeli podejrzewamy, że mogło ono być zarażone wścieklizną, konieczne jest udanie się jak najszybciej do lekarza. Specjalista oczyści ranę, co pomaga uniknąć zakażenia, założy też prawidłowy opatrunek. I przede wszystkim zbierze wywiad, na podstawie którego ustali, czy konieczne jest zaszczepienie się przeciwko wściekliźnie. Tylko bowiem takie szczepienie, wykonane zanim pojawią się objawy, może uratować ludzkie życie.
Na co zwracać uwagę?
Aby uniknąć zarażenia, należy przede wszystkim zachować ostrożność podczas kontaktu ze zwierzętami. Charakterystyczną cechą, która powinna wzbudzić naszą podejrzliwość, jest to, że zwierzę zachowuje się w sposób przeciwny do tego, czego moglibyśmy się spodziewać. I tak: pies będzie agresywny, nie pozwoli nam się zbliżyć, a lis nie będzie bać się człowieka i podejdzie do nas chętnie. Zarażone zwierzę może również mieć pianę na pysku.
Wyjeżdżając w tropiki pamiętajmy o zaszczepieniu się przeciwko tej chorobie. Szczepienie powinni również przejść wszyscy, którzy są narażeni na kontakt z chorobą, np. leśnicy, ale również grotołazi. Wirus może bowiem dostać się do organizmu, jeżeli w jaskini rozpylone są w powietrzu odchody nietoperzy, albo przez samo ugryzienie ze strony tych zwierząt.
