Trądzik u dorosłych. Objawy, przyczyny i leczenie

Zmiany skórne znane jako trądzik są obecnie jednym z najczęściej występujących problemów dermatologicznych. Co ciekawe, dotyka on również osoby dorosłe, u których przebiega często w formie chronicznej. Jakie symptomy i czynniki wywołują trądzik u osób dorosłych? Jak polepszyć kondycję skóry dotkniętej trądzikiem?

Czym jest trądzik u dorosłych?

Trądzik dorosłych (trądzik ludzi dorosłych TLD) często jest rozszerzeniem problemów skórnych z młodości, lecz może również pojawić się po raz pierwszy w dorosłym życiu. Objawy tego rodzaju trądziku różnią się od młodzieńczego poprzez lokalizację i typ zmian skórnych. Przeważają tu stany zapalne w postaci krostek i grudek, a mniej typowe są zaskórniki. Zmiany skórne najczęściej pojawiają się na dolnej części twarzy, w okolicy brody, żuchwy, dolnych częściach policzków, a także na szyi, dekolcie i plecach, gdzie mogą pozostawiać blizny i przebarwienia.

Trądzik wieku dorosłego można podzielić na dwa główne typy, które różnią się charakterystyką i momentem wystąpienia:

• Late onset – ten typ trądziku pojawia się po raz pierwszy w dorosłym życiu, zazwyczaj u osób, które przekroczyły 25. rok życia. Szczególnie często dotyka kobiet w okresie okołomenopauzalnym, czyli po 45. roku życia. W takich przypadkach trądzik może wynikać z hormonalnych zmian związanych z menopauzą.
• Persistent – charakteryzuje się trwałością, gdzie trądzik występuje nieprzerwanie od okresu młodzieńczego lub powraca po latach jako nawrót trądziku z okresu nastoletniego. Ten podtyp trądziku wykazuje tendencję do przewlekłego, długotrwałego przebiegu, co często wymaga długoterminowej i skutecznej terapii.

 

Trądzik u dorosłych - przyczyny

Najczęściej przyczyny trądziku u osób dorosłych nie są wyłącznie wewnętrzne, ale związane z trybem życia. Nie są to tylko hormonalne lub genetyczne zmiany, lecz przede wszystkim wpływ środowiska, emocje i dieta. Stres codzienny jest istotnym czynnikiem, prowadzącym do zwiększenia produkcji łoju poprzez aktywację neuromediatorów zapalnych. Dieta bogata w produkty o wysokim indeksie glikemicznym również przyczynia się do pogorszenia stanu skóry.

W dorosłym życiu można spotkać trądzik indukowany, czyli spowodowany specyficznymi czynnikami takimi jak stres, dieta czy nadwrażliwość na pewne substancje, w tym leki. Nadmiar sterydów może prowadzić do pojawienia się wykwitów na klatce piersiowej. Również zbyt duża ilość witaminy B12 lub jodu może wywołać podobne objawy, działając drażniąco przez gruczoły łojowe. Trądzik kosmetyczny jest innym przykładem, gdzie zmiany skórne pojawiają się z powodu zablokowania ujść gruczołów łojowych przez ciężkie kosmetyki, najczęściej pojawiając się wtedy na policzkach.

Przyczyny trądziku u dorosłych mogą być różnorodne i zazwyczaj obejmują czynniki zarówno wewnętrzne, jak i zewnętrzne. Oto kilka z nich:

Zmiany hormonalne - Wahania poziomu hormonów, szczególnie androgenów, mogą zwiększać produkcję sebum, co sprzyja powstawaniu trądziku. Zespół policystycznych jajników (PCOS) również może manifestować się trądzikiem.

• Stres - Chroniczny stres może wpływać na hormony i system immunologiczny, prowadząc do nasilenia objawów trądziku.
• Dieta - Produkty o wysokim indeksie glikemicznym, a także bogate w mleko i jego przetwory mogą przyczyniać się do pojawienia się trądziku.
• Genetyka - Skłonność do trądziku może być dziedziczona.
• Leki - Niektóre leki, w tym sterydy, lit, oraz niektóre leki psychotropowe mogą wywoływać trądzik jako efekt uboczny.
• Niewłaściwa pielęgnacja skóry - Nadmierne mycie twarzy, używanie zbyt silnych detergentów lub kosmetyków komedogennych może zaostrzać trądzik.
• Zanieczyszczenie środowiska - Cząstki zanieczyszczeń w powietrzu mogą zapychać pory, co sprzyja powstawaniu trądziku.
• Nadwrażliwość na kosmetyki - Niektóre składniki kosmetyków mogą prowadzić do zatykania porów i wywoływać trądzik.
• Nadmierna produkcja sebum oraz nadmierna ilość bakterii Propionibacterium acnes na skórze - Oba te czynniki bezpośrednio przyczyniają się do tworzenia zmian trądzikowych.
• Nieprawidłowe rogowacenie okołomieszkowe - Zaburzenie to może prowadzić do zatykania porów i powstawania zmian trądzikowych.
• Palenie papierosów i spożywanie alkoholu - Te szkodliwe nawyki mogą pogarszać stan skóry i przyczyniać się do rozwoju trądziku.

 

Leczenie trądziku u dorosłych

Skuteczne leczenie trądziku u dorosłych jest istotne zarówno z punktu widzenia zdrowotnego, jak i estetycznego. W przypadku nasilonych stanów zapalnych, które mogą negatywnie wpływać na samopoczucie i samoocenę, zalecane jest skonsultowanie się z dermatologiem. Specjalista przeprowadzi szczegółową diagnozę i zaleci odpowiednią terapię, dostosowaną do indywidualnych potrzeb pacjenta oraz charakterystyki zmian skórnych.

Kluczowe elementy leczenia trądziku dorosłych:

• Właściwa pielęgnacja skóry: Codzienne, dokładne oczyszczanie skóry jest niezbędne, aby unikać przesuszenia i zaostrzenia zmian. Ważne jest stosowanie produktów nawilżających, natłuszczających oraz filtrów UV, które chronią skórę przed szkodliwym działaniem promieni słonecznych.
• Badania hormonalne: W przypadku podejrzenia, że trądzik może mieć podłoże hormonalne, dermatolog może zlecić odpowiednie badania (np. poziom testosteronu, hormonów tarczycy, prolaktyny), co pomoże dostosować leczenie.
• Farmakoterapia: Antybiotyki (miejscowe lub doustne - działają przeciwbakteryjnie), retinoidy (miejscowe lub doustne - regulują proces rogowacenia naskórka i zmniejszają produkcję łoju), leki hormonalne/antykoncepcyjne (mogą być stosowane w celu redukcji wydzielania łoju).
• Zabiegi dermatologiczne: Laseroterapia (metoda ta może być zalecana do redukcji blizn i przebarwień), peelingi dermatologiczne (stosowanie kwasów organicznych (np. glikolowego, salicylowego) pomaga w złuszczaniu naskórka i odblokowaniu porów).

 

Leczenie trądziku a dieta

W diecie osób dorosłych walczących z trądzikiem, kluczową rolę odgrywa odpowiedni dobór produktów. Oto kilka wskazówek, które mogą pomóc zmniejszyć ryzyko wystąpienia zmian skórnych związanych z trądzikiem:

• Spożywanie produktów o niskim indeksie glikemicznym – Takie produkty powodują wolniejszy wzrost poziomu cukru we krwi, co może przyczynić się do lepszej kontroli stanu skóry.
  Włączenie do diety owoców i warzyw – Szczególnie tych bogatych w beta-karoten, który jest prekursorem witaminy A, znanym z korzystnego wpływu na zdrowie skóry. Przykłady takich produktów to marchew, papryka, dynia, brzoskwinie czy morele.
  Wybieranie pokarmów bogatych w cynk – Cynk pomaga regulować działanie gruczołów łojowych, co może zmniejszać ryzyko powstawania zmian trądzikowych. Dobre źródła cynku to wątróbka, pestki dyni, otręby pszenne i nasiona słonecznika.
  Unikanie produktów przetworzonych i o wysokim indeksie glikemicznym – Takie produkty, w tym także cukier i sól, mogą nasilać trądzik poprzez stymulowanie produkcji sebum i stanów zapalnych.
  Ograniczenie spożycia ostrej żywności, alkoholu – Ostre przyprawy oraz alkohol mogą zaostrzać stan zapalny skóry, co przyczynia się do pogorszenia objawów trądziku.
  Konsultacja z lekarzem dotycząca spożycia mleka krowiego i jego przetworów – Niektóre badania sugerują, że produkty mleczne mogą pogarszać objawy trądziku u niektórych osób, choć temat ten jest przedmiotem badań i dyskusji w środowisku naukowym.

Zmiany w diecie mogą znacząco wpłynąć na stan skóry, jednakże warto pamiętać, że każdy przypadek trądziku jest indywidualny i wymaga osobistego podejścia oraz ewentualnie konsultacji z dermatologiem czy dietetykiem.

Leczenie trądziku u dorosłych wymaga czasu i cierpliwości, ponieważ jest procesem długotrwałym. Regularne wizyty u dermatologa i przestrzeganie zaleceń terapeutycznych są kluczowe dla efektywności leczenia. Podczas leczenia polecamy także unikać samowolnego stosowania silnych preparatów bez konsultacji ze specjalistą, aby dodatkowo nie pogorszyć stanu skóry.