Zaburzenie psychiczne czy zwykłe lenistwo?
Prokrastynacja, zwana potocznie syndromem studenta, do niedawna uważana była za lenistwo i brak silnej woli. Dopiero niedawno zaczęto postrzegać ją jako zaburzenie psychiczne. Czym się charakteryzuje?
Później
Osoby dotknięte prokrastynacją odkładają wszystko na później – nie potrafią zmusić się do działania. Zawsze znajdzie się coś, co odciąga ich od ważnego zadania: gra, film, zmywanie naczyń, sprzątanie mieszkania, sprawdzanie skrzynki pocztowej. A jeżeli już zaczną, robią wszystko na ostatnią chwilę, przez co zwykle nie udaje im się zdążyć w założonym terminie lub zadanie jest wykonane niedokładnie. Stąd potoczne określenie "syndrom studenta" - porównać ich można do studenta, który zaczyna uczyć się dzień przed egzaminem.
Perfekcjonizm
Można spotkać się z twierdzeniem, że to przejaw lenistwa, jednak badania przeprowadzone w ostatnim czasie wykazały, że może być to zaburzenie psychiczne. Prokrastynatorzy to bowiem często osoby bardzo uzdolnione, które na wczesnym etapie życia nie miały problemów z nauką, materiał szkolny chłonęły błyskawicznie i bez wysiłku. Natomiast później, gdy stanęły przed bardziej wymagającymi zadaniami, zaczęły je odsuwać w czasie, w obawie przed porażką. Wychodzące z założenia, że lepiej jest nie podejść do zadania zamiast wykonać je inaczej niż perfekcyjnie. Założenia błędnego, bo przecież do perfekcji dochodzi się tylko metodą prób i błędów, jednak osoba z syndromem studenta nienawidzi uczyć się na błędach.
Genetyka?
Amerykańscy naukowcy sądzą, że prokrastynacja jest spuścizną po naszych przodkach, impulsywnością zapisaną w genach, nie pozwalającą skupić się dłużej na zadaniu. Kiedyś ludzie działali bowiem w oparciu o impulsy, co pomagało w przetrwaniu, jednak w ich wyniku podejmowali często błędne decyzje. To wykształciło zdolność do odkładania pewnych spraw na później.
Teraz!
Pomocna w leczeniu prokrastynacji jest psychoterapia. Pomaga ona ustalić przyczyny występowania syndromu, a także zmotywować do działania. Innym sposobem jest samodzielne zmuszanie się do wykonywania zadań. Pomocne jest w tym przypadku rozdzielanie pracy na mniejsze kroki, które przejawiają się jako łatwiejsze do wykonania niż jedno duże zagadnienie – dotyczy to również samej walki z syndromem studenta. Cel całościowy, jakim jest wyrobienie w sobie dobrych nawyków nie odkładania zadań na później, można rozdzielić na pojedyncze dni – ustalać codziennie dążenie do wykonywania wszystkich ważnych w danym dniu rzeczy. Warto również rozpisywać każdego dnia ważne zadania na dziś, przewidywany czas i konsekwentnie trzymać się takiej listy.
