Objawy chorobowe układu oddechowego

Liczne zaburzenia dotykają naszego układu oddechowego. Może on zostać zajęty w przebiegu chorób układowych (np. toczeń rumieniowaty układowy), infekcyjnych (np. zapalenie płuc), nowotworowych (np. rak płuc) i innych. Jednak niektóre z objawów mogą szczególnie wskazywać na jego schorzenia.

Kaszel

Kaszel jest najczęstszym objawem chorób układu oddechowego. Fizjologicznie pełni rolę odruchu obronnego, który zapewnia odkrztuszanie wydzieliny lub ciał obcych z dróg oddechowych.
W zależności od czasu trwania, dzielimy go na:
- ostry (trwający krócej niż 3 tygodnie);
- podostry (trwający od 3 do 8 tygodni);
- przewlekły (utrzymujący się ponad 8 tygodni).
Kaszel ostry najczęściej występuje w wyniku infekcji górnych dróg oddechowych lub towarzyszy alergii.
Kaszel podostry często jest spowodowany zakażeniem wirusowym.
Natomiast najczęstszą przyczyną kaszlu przewlekłego jest spływanie wydzieliny po tylnej ścianie gardła. Należy jednak mieć na uwadze, iż schorzenia innych układów, np. refluks żołądkowo-przełykowy, również mogą objawiać się w ten sposób.
Ze względu na obecność wydzieliny, wyróżniamy kaszel:
- suchy (astma, zakażenia wirusowe, leki);
- mokry, zwany też produktywnym (zapalenie płuc, przewlekła obturacyjna choroba płuc, mukowiscydoza).

Chrypka

Chrypka wywołana jest patologicznym drżeniem fałdów głosowych w krtani, połączonym z nieprawidłowym przepływem powietrza. Wyróżniamy chrypkę:
- ostrą (np. przy zapaleniu gardła lub krtani)
- przewlekłą (np. w przebiegu nowotworów krtani).

Krwioplucie

W przypadku wystąpienia krwioplucia, zawsze należy w pierwszej kolejności wykluczyć nowotwór złośliwy, zwłaszcza raka płuca. Sugerować takie rozpoznanie może historia choroby pacjenta (wieloletnie palenie tytoniu, nawracające krwioplucia) oraz typowo odpluwanie samej krwi bez domieszek np. treści ropnej czy pienistej. Innymi przyczynami są: gruźlica, rozstrzenie oskrzeli, ropień płuca oraz urazy klatki piersiowej.

Duszność

Duszność to objaw subiektywny, definiowany jak uczucie braku powietrza, zadyszki, braku oddechu. Istnieje wiele podziałów tej przypadłości, np.:
- ze względu na czas trwania (ostra lub przewlekła);
- związana z wysiłkiem fizycznym (spoczynkowa bądź wysiłkowa);
- ze względu na pozycję, w której się nasila (leżąca lub siedząca);
- ze względu na czas narastania.

W tym ostatnim przypadku możemy wyróżnić narastającą:
- gwałtownie, np. zawał serca, odma opłucnowa;
- od kilku minut do kilku godzin, np. astma, niewydolność serca;
- w ciągu godzin lub dni, np. zapalenie płuc.

W przypadku wystąpienia któregoś w powyższych objawów konieczne jest przeprowadzenie wnikliwych badań lekarskich oraz szczegółowa diagnostyka. Zawsze należy mieć na uwadze możliwość wystąpienia nowotworów złośliwych. Niekiedy, ze względu na możliwość występowania omawianych objawów w schorzeniach dotyczących innych układów (np. niewydolność serca), konieczna może być konsultacja ze specjalistami z odpowiednich dziedzin (np. kardiologiczna).