Choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy - warto wiedzieć
Choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy jest częstym schorzeniem i wiąże się z nią wiele mitów – począwszy od teorii dotyczących powstania choroby, do sposobów leczenia włącznie. Istotą choroby jest cykliczne pojawianie się wrzodów trawiennych (czyli ubytków sięgających poniżej blaszki mięśniowej błony śluzowej) w żołądku i/lub dwunastnicy. Głównym objawem choroby jest ból w nadbrzuszu.
W przypadku, gdy wrzód zlokalizowany jest w żołądku ból pojawia się częściej po spożyciu pokarmu, natomiast w przypadku zmian zlokalizowanych w dwunastnicy – typowo na w nocy, na czczo lub po dłuższym okresie po posiłku. Czynnikami, które zwykle przynoszą przejściową ulgę są leki zobojętniające, a w przypadku wrzodu dwunastnicy, także spożyty pokarm.
Prócz bólu, w przebiegu choroby mogą występować nudności i wymioty. Zdarza się również przebieg bezobjawowy. Niekiedy, pierwszym objawem choroby mogą być powikłania o burzliwym przebiegu. Do takich należą między innymi: krwawienie z górnego odcinka przewodu pokarmowego, przedziurawienie (tzw. perforacja) ściany przewodu pokarmowego czy wreszcie powikłania związane z długim okresem trwania choroby, jak zwężenie odźwiernika, rak żołądka lub chłoniak żołądka typu MALT (ang.mucosa-associated lymphoid tissue, czyli wywodzący się z tkanki limfatycznej związanej z błonami śluzowymi przewodu pokarmowego). Niektóre mity mogą opóźniać zgłoszenie się do lekarza gastrologa, a co za tym idzie – postawienie diagnozy i wdrożenie właściwego leczenia.
Mity i Fakty
Mit : Stres jest główną przyczyną powstania choroby wrzodowej żołądka i dwunastnicy.
Obecnie uważa się, że stres sam w sobie nie prowadzi do powstania choroby wrzodowej. Choć może on powodować nasilenie dolegliwości bólowych u pacjentów z juz obecną chorobą.
Mit : Spożywanie pikantnych potraw prowadzi do powstania wrzodów.
Chociaż część osób odczuwa dolegliwości związane ze spożywaniem ostrych przypraw, w tym np. pieczenie za mostkiem lub w nadbrzuszu, nie ma dowodów naukowych które wskazywałyby na udział pikantnej diety w rozwoju choroby wrzodowej. Co ciekawe, wyniki niektórych badań wskazują, że pikantna dieta może mieć w tym wypadu wpływ ochronny. Okazuje się bowiem, że poprzez wpływ na pH soku żołądkowego stwarza niekorzystne warunki dla rozwoju Helicobacter pylori – bakterii odpowiedzialnej za powstanie wrzodu.
Mit : Picie mleka wyleczy wrzody.
Mleko stwarzając ochronną warstwę na powierzchni wrzodu zmniejsza działanie kwasu na jego powierzchnię i może przejściowo złagodzić dolegliwości, jednak jest to efekt przejściowy i objawy z pewnością nawrócą. Co więcej, niektóre badania wskazują, że nawet 65% populacji może cierpieć na nietolerancję laktozy (która jest obecna w mleku), a ten problem narasta zwykle z wiekiem. W takich wypadkach picie mleka może nawet pogarszać dolegliwości.
Fakt: Choroba wrzodowa jest wywoływana przez bakterię i można ją skutecznie wyleczyć antybiotykami.
To bakteria Helicobacter pylori jest odpowiedzialna za powstanie 75-90% przypadków choroby wrzodowej dwunastnicy oraz za około 70% przypadków wrzodów żołądka. Do zakażenia dochodzi najczęściej w dzieciństwie, drogą pokarmową. Jednak mimo dużej częstości występowania zakażenia, nie u wszystkich zakażonych wystąpi choroba wrzodowa. W leczeniu stosuje się najczęściej skojarzenie dwóch antybiotyków wraz z lekiem obniżającym produkcję kwasu w żołądku (tzw. inhibitor pompy protonowej). Taka kuracja trwa zwykle 10-14 dni i u większości pacjentów jest skuteczna.
Fakt: Choroba wrzodowa zwiększa ryzyko wystąpienia raka żołądka.
Jest to fakt, jeśli choroba jest wywołana przez wspomnianą wyżej bakterię – Helicobacter pylori, która jest uznanym czynnikiem rakotwórczym w odniesieniu do raka żołądka oraz chłoniaka żołądka (typu MALT).
Fakt : Przyczyną choroby wrzodowej mogą być Niesteroidowe Leki Przeciwzapalne (NLPZ).
Niesteroidowe leki przeciwzapalne są częstą, obok wyżej opisanej bakterii, przyczyną choroby wrzodowej. Do tej grupy leków należą między innymi: ibuprofen, naproksen, diklofenak czy aspiryna, a także wiele innych. Leki te są często nadużywane, ponieważ większość dostępna jest bez recepty i często są stosowane bez nadzoru lekarza gastrologa.
Fakt : Alkohol, kofeina, palenie tytoniu mogą powodować zaostrzenie dolegliwości związanych z chorobą wrzodową żołądka i dwunastnicy.
Co więcej, wyżej wymienione używki utrudniają gojenie się wrzodu, dlatego należy z nich zrezygnować aby ułatwić proces gojenia i zapobiec nawrotom choroby.
