Na czym polega choroba afektywna dwubiegunowa?
Choroba afektywna dwubiegunowa to schorzenie, które wywołuje u chorego stany głębokiej manii oraz depresji. Stany te mogą następować jeden po drugim, a także bywają rozdzielone okresami remisji. Co ważne, osoby dotknięte tą przypadłością mają skłonności do zachować destruktywnych.
Skąd bierze się choroba?
Choć sam mechanizm powstawania choroby nie jest do końca poznany, zaobserwowano, że ma ona uwarunkowania genetyczne. W rodzinach osób cierpiących na to schorzenie występują bowiem znacznie częściej inne choroby afektywne niż w pozostałych przypadkach. Ponadto jako czynniki sprzyjające rozwojowi ChAD wskazywane są urazy głowy, a uaktywnić ją mogą także traumatyczne wydarzenia. Schorzenie ujawnia się zazwyczaj pod koniec wieku dojrzewania.
Cechy charakterystyczne
Charakterystyczną cechą są występujące w różnym nasileniu okresy depresji oraz manii. Stany te mogą następować po sobie bezpośrednio – depresja przechodzi od razu w manię i odwrotnie. Jednak mogą też być rozdzielone bardzo długimi okresami, w trakcie których chory zachowuje się normalnie. Poszczególne stany mogą zarówno zmieniać się w ciągu jednego dnia, np. rano człowiek odczuwa depresję, a wieczorem jest w stanie euforii, lecz zazwyczaj utrzymują się one przez dłuższy czas: apatia przez kilka miesięcy, a mania przez kilka tygodni. Warto zaznaczyć, że okresów depresji jest zazwyczaj więcej niż euforii.
Depresja
Depresja jest stanem, w którym chory przestaje odczuwać chęć do życia. Zaniedbuje swoje obowiązki, traci zainteresowania, wystarcza mu sił tylko na podstawowe czynności. Przestaje udzielać się towarzysko, cierpi na bezsenność, jest stale spięty. Stan ten może zostać wywołany jako konsekwencja niepowodzeń odniesionych w trakcie manii. Ponadto, w trakcie trwania depresji chorzy mają tendencje samobójcze.
Mania
Mania to całkowite przeciwieństwo depresji. Stan łagodniejszy, czyli hipomania, charakteryzuje się tym, że chory ciągle tryska energią, jest bardzo towarzyski, kreatywny, często osiąga w tym okresie największe sukcesy osobiste i zawodowe. O ile hipomania nie stanowi zagrożenia dla osoby dotkniętej ChAD i jej bliskiego otoczenia, o tyle jej głębsza forma – mania – jest szalenie destrukcyjna. Przy manii chory nie ma zahamowań, często ucieka w używki czy hazard, działa impulsywnie, nieprzemyślanie i chaotycznie. Wyzbywa się wszelkiej samokrytyki i nie znosi sprzeciwu, nie odczuwa strachu. Podczas stanu manii może doprowadzić do własnej śmierci w wyniku przedawkowania narkotyków czy wypadku, będącego konsekwencją ryzykownych zachowań (np. brawurowej jazdy samochodem).
Leczenie
W leczeniu wykorzystywana jest przede wszystkim farmakoterapia. Dobór leków zależy od aktualnego stanu chorego. Choroba, jeżeli wcześnie wykryta, dzięki lekom może być skutecznie tłumiona, jednak w znakomitej większości przypadków leczenie jest długoterminowe, a nierzadko trwa całe życie.
Istotnym elementem jest również psychoterapia, która polega przede wszystkim na edukacji chorego oraz osób mu bliskich. Pacjent musi być świadomym swojej choroby, a także nauczyć się rozpoznawać symptomy poszczególnych stanów. Dzięki temu możliwa będzie odpowiednio wczesna interwencja w przypadku nagłego ataku choroby.
