Anoreksja - dostrzeż objawy
Zaburzenia odżywiania dotyczą ok. 5 % populacji. Anoreksja, czyli jadłowstręt psychiczny jest zaburzeniem odżywiania najpoważniejszym w swoich skutkach. Podstawowym objawem jest nieprawidłowe postrzeganie swojego ciała tj. ocenianie siebie jako osoby otyłej, które prowadzi do zachowań mających na celu zmniejszenie masy ciała m.in. przez ograniczanie ilości spożywanego pożywienia.
Skala problemu
Anoreksja występuje u 0,5 % populacji i rozpoczyna się najczęściej w okresie nastoletnim (szczyt występowania przypada pomiędzy 14 a 18 rokiem życia). Choroba pojawia się nawet do 20 razy częściej u kobiet.
Kryteria rozpoznania
Według ICD-10, czyli Międzynarodowej Statystycznej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych, kryteria rozpoznania choroby są następujące:
A) Zmniejszenie masy ciała (albo brak przyrostu – u dzieci) prowadzące do osiągnięcia masy ciała o 15% niższej niż oczekiwana ze względu na wzrost oraz wiek.
B) Zachowania mające na celu zmniejszenie masy ciała poprzez unikanie "tuczącego" pożywienia.
C) Ocenianie siebie jako osoby otyłej oraz pojawienie się lęku przed przytyciem.
D) Zaburzenia endokrynne manifestujące się u kobiet zanikiem miesiączki, a u mężczyzn utratą zainteresowań seksualnych i potencji (jeśli zaburzenia pojawiają się przed okresem dojrzewania, często są przyczyną pierwotnego braku miesiączki).
E) Zaburzenie nie spełnia kryteriów rozpoznania bulimii psychicznej.
Przebieg i następstwa
Zaburzenia dotyczące ograniczania jedzenia nasilają się stopniowo, prowadząc do coraz większej koncentracji na unikaniu jedzenia oraz skrupulatnym liczeniu wartości kalorycznej posiłków. Z czasem prowadzi to do znacznego niedożywienia, które manifestuje się nie tylko obniżeniem masy ciała, ale również wpływa ujemnie na zdrowie fizyczne i psychiczne. Następstwa choroby mogą dotyczyć niemal każdego układu czy narządu, zwykle jednak u danej osoby tylko niektóre z nich stają się wyraźnie nasilone.
Objawy
Poniżej wymieniono najczęstsze objawy ze strony najważniejszych układów.
- Układ sercowo - naczyniowy
- zwolnienie czynności serca i tętna,
- niskie ciśnienie tętnicze,
- zimne dłonie.
- Układ pokarmowy
- wzdęcia,
- zaparcia.
- Układ krwiotwórczy
- niedokrwistość związana z niedoborem żelaza, kwasu foliowego, witaminy B12.
- Układ endokrynny
- brak miesiączki u dziewczynki w okresie dojrzewania lub zatrzymanie miesiączek u kobiet, które wcześniej miesiączkowały prawidłowo,
UWAGA. Zatrzymanie miesiączki może być pierwszym niepokojącym objawem. W przypadku stosowania leków hormonalnych, w tym doustnej antykoncepcji, objaw ten nie występuje! Nie należy odchudzać się podczas stosowania antykoncepcji hormonalnej.
- u mężczyzn, wyrazem zaburzeń endokrynnych mogą być zaburzenia potencji,
- niepłodność u obu płci.
- Układ nerwowy
- bóle i zawroty głowy,
- omdlenia,
- zmiana osobowości objawiająca się drażliwością i izolacją od otoczenia,
- bezsenność,
- trudności z koncentracją i skupieniem uwagi.
- Skóra i włosy
-sucha i łuszcząca się skóra,
-nadmierne pocenie się stóp,
-meszek na ciele,
-wypadanie włosów.
Leczenie
Skuteczność terapii zależy od wielu czynników m.in. od czasu jaki upływa od wystąpienia zaburzeń do rozpoczęcia leczenia, dlatego nie należy opóźniać wizyty lekarskiej (wizyta u lekarza pediatry). Osoba chora na anoreksję często uważa się za zdrową, dlatego wiele zależy od osób z jej otoczenia, które powinny interweniować w przypadku dostrzeżenia niepokojących objawów. Leczenie jest często długotrwałe a jego celem jest poprawa stanu odżywienia oraz funkcjonowania psychicznego. Poprawa stanu odżywienia powinna następować stopniowo. Leczenie psychiatryczne opiera się psychoterapii (w tym celu należy uzsykać skierowanie do leczenia u lekarza psychiatry), edukacji pacjenta oraz jego rodziny. W niektórych przypadkach skuteczność leczenia poprawia dołączenie farmakoterapii.
